Wokół opieki nad kobietą w ciąży i porodów wciąż brak jest stabilnej sytuacji, z powodu zmieniających się zaleceń. Niestety należy się spodziewać, ze taki stan rzeczy będzie się utrzymywał, co w obecnej sytuacji jest zrozumiałe. „Dynamicznie zmieniająca się sytuacja ” to jedno z najcelniejszych określeń, jakie słyszymy od połowy marca 2020 i choć powoli chyba wszyscy uczymy się żyć w nowej rzeczywistości, nagłe zmiany w przepisach i zaleceniach nikogo już nie dziwią (zwłaszcza nas prawników).
Ja wiem, że kobietom w ciąży, zwłaszcza w okresie zbliżającego się porodu bardzo potrzeba pewności i wiarygodnych informacji. Wiem to jako potrójna mama, która i za trzecim razem potrafiła znaleźć milion niepewności w każdej sytuacji … nie wspomniawszy już o porodzie… Ale wiem to też jako prawnik, do którego regularnie z wątpliwościami piszecie.
Dlatego zebrałam tutaj w całość raz jeszcze najnowsze zalecenie, zmiany, które dotyczą kobiet w okresie ciąży oraz porodu. Chcę, abyś wiedziała, jakie obszary ulegają zmianom, na jakie utrudnienia możesz się natknąć.
W artykule znajdziesz informacje na temat:
- badań w okresie ciąży;
- wizyt lekarskich;
- edukacji przedporodowej;
- Standardzie Opieki Okołoporodowej;
- braku porodów rodzinnych;
- braku odwiedzin w szpitalach;
- wizytach patronażowych;
- opieki nad pacjentką z COVID-19.
badań w okresie ciąży;- wizyt lekarskich;- edukacji przedporodowej;- Standardzie Opieki Okołoporodowej;- braku porodów rodzinnych;- braku odwiedzin w szpitalach;- wizytach patronażowych;- opieki nad pacjentką z COVID-19;
Badania i wizyty lekarskie w okresie ciąży
Jesteśmy przyzwyczajone do tego, że wizyty w ciąży, a co za tym badania odbywają się regularnie. Teraz trzeba przywyknąć do nieco innego standardu.
Wizyty lekarskie zostały w większości zmienione na formę teleporady. W tej chwili kontakt telefoniczny lub online, będzie głównym sposobem na realizację wizyt. W czasie takiej porady lekarz może wystawić zwolnienie chorobowe, wystawić receptę czy skierowanie na badanie. Pamiętaj, że zawsze, jeśli sytuacja będzie tego wymagała lekarz ma prawo stwierdzić, że wizyta osobista jest konieczna. Epidemia nie wyklucza w ogóle wizyt w przychodniach, w gabinetach, a jedynie ogranicza je do minimum. Dokładnie tak samo sytuacja będzie wyglądała, jeśli Twoja ciąża prowadzona jest przez położną.
Z uwagi na powyższe na pewno musisz nastawić się na to, że ciąża będzie wiązała się jedynie z kilkoma badaniami USG – prawdopodobnie trzema, wskazanymi jako badania prenatalne I, II i III trymestru. I tutaj znowu chcę Cię uspokoić – w każdej sytuacji nagłej, w której będzie wskazanie do wykonania badania, zostanie ono wykonane.
Przed wszelkimi badaniami (usg czy innymi koniecznymi w ciąży) konieczny jest kontakt z placówką, w której planujesz je wykonać. Poradnie mają wdrożone nowe procedury, co do harmonogramów, czasu przybycia na wizytę etc. Pamiętaj, że osoba bliska nie będzie mogła towarzyszyć Ci podczas badań, ani wizyt lekarskich.
Edukacja przedporodowa
Nadal jesteś uprawniona do skorzystania z takiej formy edukacji w ramach przychodni POZ od 21 tygodnia ciąży. Znowu tutaj zmieniła się forma udzielania porad, gdyż te odbywają się za pośrednictwem systemów teleinformatycznych.
Skontaktuj się ze swoją położną POZ, w której planowałaś odbyć zajęcia, aby sprawdzić na jakich zasadach możesz teraz w nich uczestniczyć.
Ta sama zasada dotyczy Szkół Rodzenia czy to finansowanych przez poszczególne miasta, czy prowadzonych w ramach prywatnych praktyk.
Szkoły Rodzenia to dodatkowa opieka, dlatego nie muszą one realizować w tej chwili swoich programów.
Standard Opieki Okołoporodowej
Nieprzerwanie Standard Opieki Okołoporodowej jest obowiązującym rozporządzeniem. Dlatego to przede wszystkim na nim możesz oprzeć swoją wiedzę o przysługujących Ci prawach. WIele informacji na temat uprawnień, wynikających, ze Standardu, znajdziesz m.in TUTAJ.
Epidemia zmusiła szpitale do wprowadzenia ograniczeń, przede wszystkim dotyczących porodów i odwiedzin (o czym możesz przeczytasz niżej).
Tutaj chciałabym jednak wymienić kilka z najczęściej pojawiających się zagadnień:
- Kontakt skóra do skóry to nadal obowiązująca zasada. Pierwsze dwie godziny po porodzie to czas, który powinien być pozostawiony mamie i dziecku. Wstępna ocena noworodka powinna odbyć się na brzuchu mamy a inne badania, mierzenie etc. po upływie pierwszych 2 godzin życia Maluszka.
- Karmienie piersią odbywa się na dotychczasowych zasadach.
- Plan porodu to dokument, który powinnaś nieco zmodyfikować z uwagi na bieżąca sytuację (np. brak porodu rodzinnego). Personel medyczny jednak powinien zadbać o to, aby elementy, które są możliwe do zrealizowania, bo nie stoją w sprzeczności z wymogami stawianymi przez epidemię, były zachowane. Więcej o planie porodu pisałam TUTAJ.
- Nacięcie krocza wciąż nie powinno być rutynowym zabiegiem czasie porodu.
- Znieczulenie farmakologiczne z zasady powinno być dostępne na dotychczasowych zasadach. Pamiętaj jednak, ze nawet przed epidemią, nie każdy szpital dysponował nim „na życzenie pacjentki”. Z uwagi na ograniczenia kadrowe może dojść do sytuacji, w której dostęp do znieczulenia tego rodzaju będzie ograniczony.
- Szczepienia noworodka na oddziale noworodkowym wykonuje się wg dotychczasowych wskazań.
- Wybór szpitala może być ograniczony ze względu na ewentualne przekształcenia placówek na szpitale jednoimiennie czy też konieczność objęcia pacjentek zarażonych koronawirusem, dedykowaną opieką.
Brak porodów rodzinnych
Ze względu na konieczność minimalizowania kontaktów z osobami z zewnątrz i maksymalne ograniczenie możliwości rozprzestrzeniania się wirusa, nie jest możliwa obecność osoby bliskiej podczas porodu.
Zdaję sobie sprawę z faktu, że jest to bardzo trudna sytuacja dla mam i przyszłych ojców, bo naczęściej decyzja o wspólnym porodzie zapada wcześniej i tak naprawdę obie strony przygotowują się do tego wydarzenia. Pamiętaj jednak, że najważniejsze jest bezpieczeństwo Twoje i Twojego Dziecka.
Podczas porodu personel medyczny powinien umożliwić Ci kontakt z osobą bliską, np. za pomocą telefonu.
Dopuszczenie porodów rodzinnych
Wytyczne, dotyczące porodów rodzinnych z dnia 5 maja 2020
Brak odwiedzin w szpitalach
Zakaz odwiedzin dotyczy generalnie wszystkich oddziałów szpitalnych.
Istotnym jest, abyś przed porodem sprawdziła w placówce, w której zamierzasz rodzić czy jest możliwość przekazywania paczek. Sprawę tę szpitale regulują indywidualnie. Jeśli nie ma takiej możliwości, musisz zupełnie inaczej zaplanować swoją torbę do porodu, która teraz musi obejmować z góry kilkudniowy pobyt.
Poród a obowiązek noszenia maseczek
Rozporządzenie wprowadzające obowiązek zakrywania ust i nosa w przestrzeni publicznej, absolutnie nie narzuciło takiego obowiązku względem kobiet rodzących. Przepis – jak wiele ostatnio – jest mocno nieprecyzyjny.
Z uwagi na fakt, że wyłączono konieczność noszenia wobec osób, które mają problemy z oddychaniem, twierdzi się, że właśnie kobiety w czasie porodu nie powinny podlegać temu obowiązkowi.
Natomiast najważniejsze w tym zakresie wydaje się podejście personelu medycznego, który jak wynika z różnych informacji podchodzi do tego zagadnienia z dużym zrozumieniem. Kobiety rodzące zaś nie są zmuszane do zasłaniania nosa.
Wizyty patronażowe
Tutaj również dotychczasowe zasady uległy zmianie. Wizyty te powinny być ograniczone do minimum i ich forma jest z zasady zmieniona na poradę telefoniczną czy internetową.
Jeśli jednak z uwagi na stan zdrowia Twojego czy Dziecka, taka wizyta będzie wskazana, położna ma prawo do Ciebie przyjść. Oczywiście każde takie osobiste spotkanie musi zostać poprzedzone kontaktem telefonicznym i zachowaniem środków bezpieczeństwa podczas wizyty.
Szczepienia noworodka
18 kwietnia przywrócono realizację obowiązkowych szczepień ochronnych. Tym samym w przypadku noworodków będą odbywały się wizyty lekarskie ok 6 tygodnia życia,. Oczywiście przychodnie wdrażają procedury, celem zapewniani bezpieczeństwa maluszkom i och opiekunom.
Opieka nad pacjentką z COVID-19
Pacjentki, u których potwierdzono zarażenie koronawirusem w czasie ciąży, jak i porodu będą objęte opieką medyczną w specjalnie przeznaczonych do tego placówkach – najczęściej bedą to szpitale jednoimienne.
Rekomenduje się zakończenie ciąży poprzez cesarskie cięcie, ze względu na zminimalizowanie czasu trwania porodu i ograniczenie ryzyka rozprzestrzeniania się wirusa.
Obecne rekomendacje, dotyczące karmienia piersią wskazują, iż w przypadku potwierdzonego zakażenia, pokarm powinien być odciągany, celem utrzymania laktacji. Powinien on zostać utylizowany.
W przypadkach potwierdzonego zakażenia, zaleca się izolację Dziecka do czasu uzyskania ujemnych wyników w testach.
Podsumowując
Wiem, że każda kobieta na swój sposób stara się teraz odnaleźć w obecnej sytuacji. Pamiętaj jednak, że zanim poszukasz informacji w sieci, na forach, zapytaj o to, co Cię niepokoi Twojego lekarza. W internecie znajdziesz bardzo aktywnych lekarzy i położne, którzy dzielą się wiarygodnymi i rzetelnymi informacjami – takimi z pierwszej ręki. Wierz mi, że z przerażeniem czytam komentarze na różnych forach, dotyczące aspektów prawnych w tym okresie. Liczba błędnych informacji jest ogromna.
Ty potrzebujesz teraz wsparcia i rzetelnych informacji. Moim zdaniem to nie jest czas na wmawianie Ci, że zostały odebrane Ci prawa, o które długo walczyłyśmy… Jestem jedną z największych fanek Standardu Opieki Okołoporodowej, ale zdaję sobie sprawę, że czasami nie ma możliwości, aby zrealizować wszystkie prawa (mam na myśli porody rodzinne). Z własnego doświadczenia, podzielę się z Tobą krótko moją historią. Kilka lat przed COVID-19, mój pierwszy mój poród zupełnie nieplanowo odbył się praktycznie bez mojego męża. Rozpoczął się na patologii ciąży i o mały włos tam byłby się zakończył. Ostatecznie mąż był obecny przez ostatnie 15 minut. Przy drugim porodzie znowu zupełnie niespodziewanie, musiał opuścić salę porodową. Czasami przyczyny medyczne płatają figla, ale ważniejsze było bezpieczeństwo moje i Dziecka. Pozwolono mu wrócić w ostatnich minutach. Trzeci poród rzeczywiście przeżyliśmy wspólnie, ale wiesz co wiedziałam po doświadczeniach poprzednich? Cokolwiek by się nie wydarzyło, nawet jeśli do szpitala będę musiała pojechać sama, dam radę! Chcę Ci powiedzieć, że Ty też dasz radę! Nie będziesz sama, pomimo tego, że obok nie będzie osoby dla Ciebie bardzo bliskiej. Razem z Tobą trzymam kciuki, aby ograniczenia zostały zniesione, ale wówczas, gdy będziesz bezpieczna.
A jeśli ktoś teraz mówi Ci pisz skargę, dzwoń do NFZ, walcz o swoje…. porozmawiaj najpierw z lekarzem, położną którym ufasz.
Pamiętaj również, że niezmiennie zwolnienie chorobowe jeśli jest konieczne, przysługuje Ci do dnia rzeczywistego porodu (a nie planowanego). Urlop macierzyński przed porodem może być udzielony TYLKO na Twój wniosek. Pełne informacje na ten temat znajdziesz TUTAJ
W czasie porodu Twojego pobytu w szpitalu, tacie przysługuje zasiłek opiekuńczy na starsze Dziecko. Nie jest to ten zasiłek dodatkowy, o którym obecnie bardzo dużo się mówi. To ta sama konstrukcja, ale na mocy tzw. Ustawy zasiłkowej. Szczegóły znajdziesz TUTAJ
Gdyby Twój Maluszek musiał przebywać w szpitalu powyżej 8 tygodni, nadal niezmiennie przysługuje Ci zawieszenie urlopu macierzyńskiego. Szczegóły opisałam TUTAJ.
Marzena Pilarz-Herzyk
