Zmiana wynagrodzenia w czasie urlopu macierzyńskiego

Jeśli czytasz wszystkie artykuły na bieżąco, wiesz, że generalnie umowa o pracę w okresie ciąży jest chroniona. Niezależnie od sytuacji pracodawcy, poza nielicznymi wyjątkami, nie można jej wypowiedzieć ani rozwiązać. Więcej o tym napisałam w artykule „Kiedy można zwolnić pracownicę w ciąży”. Sytuacja jest w zasadzie taka sama w okresie urlopu macierzyńskiego/rodzicielskiego. Wszystkie szczegółowe informacje o ochronie w tym okresie znajdziesz w artykule „Wypowiedzenie umowy w czasie urlopu macierzyńskiego”.

Czy jednak te same zasady dotyczą zmiany umowy o pracę? Mam tu na myśli oczywiście zmianę na gorsze. Przeprowadzę Cię dzisiaj przez:

• wypowiedzenie warunków pracy i płacy w firmie zatrudniającej do 20 pracowników;
• wypowiedzenie warunków pracy i płacy w firmie zatrudniającej powyżej 20 pracowników;
• porozumienie zmieniające wymiar czasu pracy (COVID-19).

Dodatkowo na koniec poruszymy bardzo ważne i aktualne w czasach pandemii zagadnienie, dotyczące zmiany podstawy zasiłku macierzyńskiego.

Zmiana wynagrodzenia w czasie urlopu macierzyńskiego w firmie do 20 pracowników

Przepisy Kodeksu pracy przyznają ochronę poprzez wprowadzenie zakazu wypowiadania i rozwiązywania umowy o pracę. Jednocześnie więc ochrona ta rozciąga się na zmianę jakichkolwiek warunków pracy czy płacy.

W celu zmiany np. wynagrodzenia, pracodawca musiałby się przecież posłużyć wypowiedzeniem zmieniającym. To zaś należy zaliczyć jako rodzaj czynności, której pracodawca nie może podjąć w okresie ciąży czy urlopu macierzyńskiego.

Zmiana wynagrodzenia w czasie urlopu macierzyńskiego w firmie powyżej 20 pracowników

Nieprzypadkowo rozdzieliłam małe od dużych przedsiębiorstw. Omówioną wyżej ochronę osłabia bowiem Ustawa z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

Ustawę tę można zastosować jedynie w firmach, zatrudniających powyżej 20 pracowników. W tym przypadku na urlopie macierzyńskim pracodawca będzie miał możliwość sięgnięcia po wypowiedzenie warunków pracy i płacy. Tym samym obniżenie wynagrodzenia będzie możliwe (choć pamiętaj, iż nie wiąże się to z możliwością zakończenia stosunku pracy).

Porozumienie zmieniające wymiar czasu pracy

Z uwagi na koronawirusa i ogrom nowych przepisów, które powstały, konieczne jest zwrócenie uwagi na to zagadnienie.

Na mocy Tarczy Antykryzysowej, pracodawca ma możliwość sięgnięcia po rozwiązanie, które pozwala mu na obniżenie wymiaru czasu pracy o nie więcej niż 20%. Jednocześnie może obniżyć wynagrodzenie, adekwatnie do nowego wymiaru czasu pracy. Minimalne wynagrodzenie stanowi niejako kwotę gwarantowaną. Nie można jej obniżyć, bez względu na nowy wymiar czasu pracy.

Ten system może być wprowadzony w każdej firmie, niezależnie od jej wielkości. Pracodawca jest zobowiązany do wypracowania porozumienia z grupą reprezentujących pracowników lub organizacjami związkowymi. Pozostali pracownicy zostają objęci nowymi zasadami, niezależnie od swojej woli.

Zmiana podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego

Zagadnienie to wiąże się ściśle z porozumieniem, o którym napisałam powyżej. Nie da się nie ulec wrażeniu, że to jedno z najbardziej spornych obecnie zagadnień, związanych z kobietami w ciąży i w okresie urlopu macierzyńskiego.

Zmiana wymiaru czasu pracy powoduje konieczność wyliczenia podstawy zasiłku według nowych warunków. Zasada ta nie znajdzie zastosowania, jeśli zmiana została dokonana w miesiącu kolejnym, przypadającym po miesiącu rozpoczęcia niezdolności do pracy. Tak samo będzie w przypadku zasiłku macierzyńskiego.

Wydaje się więc, że zasadnym byłoby to, że w sytuacji przejścia na urlop macierzyński po długotrwałym zwolnieniu chorobowym w czasie, którego doszło do zmiany warunków, nowe warunki powinny zostać bez wpływu na zasiłek.

Niestety, interpretacja ZUS jest przeciwna i ten uznaje, że w takim przypadku podstawa zasiłku powinna zostać wyliczona na nowo. Sytuacja nie jest jednoznaczna, gdyż w 2016 roku Sąd Najwyższy nie uznał zasadności twierdzeń ZUS i przyznał rację pracownicy.

_________________________
Mam nadzieję, że lektura tego artykułu pozwoliła Ci mieć większą świadomość Twoich praw i odważniej po nie sięgać.
Jeśli chciałabyś Twój temat omówić indywidualnie zapraszam na konsultacje: kontakt@mamaprawniczka.pl

Z pozdrowieniami,
M.