cz. 8 URLOP WYCHOWAWCZY

Kończysz właśnie urlop rodzicielski. Twój maluch przestał być juz niemowlakiem – ma całkiem sporo ząbków, którymi potrafi boleśnie ukąsić, prawda? Ma już przecież niemalże rok, więc prawdopodobnie stawia pierwsze kroczki, gaworzy w sobie zrozumiałym języku i chętnie zje coś z Twojego talerza. Ma swoje ulubione książeczki i zabawki, a Ty chciałabyś zostać z nim trochę dłużej i móc osobiście dopilnować jego pierwszych dzieł sztuki (oby nie na ścianie…:)),  a na wspólne czytanie czeka na Was wielki stos książeczek. Pozostaje Ci wybór urlopu wychowawczego.

Komu przysługuje?

Urlop wychowawczy przysługuje Ci, jeżeli byłaś zatrudniona conajmniej
6 miesięcy. Do tego okresu wliczają się również poprzednie okresy zatrudnienia.

Urlop wychowawczy przysługuje rodzicom dziecka lub opiekunom prawnym, będącym pracownikiem w momencie rozpoczynania urlopu.
Pamiętaj, że w przypadku umowy na czas określony urlop wychowawczy przysługuje maksymalnie do dnia zakończenia umowy (nie zaś w wymiarze, o którym napiszę poniżej).

Z urlopu wychowawczego mogą skorzystać oboje rodzice (możecie korzystać z urlopu nawet w tym samym czasie).

Wymiar urlopu.

Wymiar urlopu wychowawczego wynosi 36 miesięcy. Możesz go wykorzystać do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończy 6 rok życia.
W przypadku, gdy wobec dziecka orzeczono niepełnosprawność lub stopień niepełnosprawności ze względu na jego stan zdrowia, możesz skorzystać z dodatkowego urlopu wychowawczego, również w wymiarze 36 miesięcy – nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 18 roku życia.

Każdemu z rodziców przysługuje wyłączne prawo do wykorzystania jednego miesiąca urlopu wychowawczego. W praktyce oznacza to, że miesiąc urlopu przysługuje np. ojcu dziecka i tego uprawnienia nie można przenieść na Ciebie. Ty więc możesz wykorzystać 35 miesięcy urlopu.

Z urlopu rodzicielskiego mogą korzystać łącznie rodzice lub opiekunowie. Wówczas łączny wymiar tego urlopu, nie może również przekroczyć 36 miesięcy.

Pracownikowi zatrudnionemu na czas określony, urlop przysługuje do dnia, do którego jest zawarta umowa.

Kiedy przysługuje Ci pełne 36 miesięcy urlopu?

Jeżeli jesteś rodzicem samotnie wychowującym dziecko, wówczas możesz wykorzystać pełne 36 miesięcy, pod następującymi warunkami:
-drugi rodzic nie żyje;
-drugiemu rodzicowi nie przysługuje władza rodzicielska;
-drugi rodzic został pozbawiony władzy rodzicielskiej lub władza ta została -ograniczona lub zawieszona;
-dziecko pozostaje pod Twoją opieką, jako jednego opiekuna.

Jak korzystać z urlopu?

Urlop możesz wykorzystać maksymalnie w 5 częściach. Liczba tych części ustalana jest na bazie liczby złożonych wniosków o udzielenie urlopu. Poszczególne części urlopu nie musza następować bezpośrednio po sobie.

Pamiętaj tu o wyjątku, o którym wspominałam w artykule o urlopie rodzicielskim. Jeżeli ten został wykorzystany przez Ciebie w częściach, ich liczba (po przerwie) pomniejsza możliwą ilość części urlopu wychowawczego. Wymiar urlopu nie ulega zmianie.

Wnioskowanie

Urlop wychowawczy zostanie Ci udzielony przez pracodawcę, na Twój pisemny wniosek. Musisz go złożyć w terminie nie krótszym, aniżeli 21 dni przed planowanym rozpoczęciem urlopu. Pracodawca nie może odmówić Ci jego udzielenia.

Pamiętaj, że możesz wycofać swój wniosek nie później niż na 7 dni przed datą rozpoczęcia urlopu. W tym celu złóż pracodawcy pisemne oświadczenie.

Co w sytuacji, w której wniosek o urlop został złożony po wypowiedzeniu umowy o pracę (przez którąkolwiek ze stron)? Wówczas zostanie Ci on udzielony na czas nie dłuższy, niż do upływu okresu wypowiedzenia.

Ochrona przed wypowiedzeniem

Z racji złożenia wniosku o urlop wychowawczy, przysługuje Ci ochrona przed wypowiedzeniem umowy o pracę. Ochrona ta obejmuje również 21 dniowy okres przed rozpoczęciem korzystania z urlopu, do dnia jego zakończenia. Ochrona nie przysługuje w przypadku upadłości lub likwidacji pracodawcy oraz gdy zachodzą przyczyny, uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika (zwolnienie dyscyplinarne).

Praca na urlopie wychowawczym

Jeżeli przebywasz na urlopie wychowawczym, możesz podjąć dodatkowo pracę zarobkową. Możesz w tym celu powrócić do dotychczasowego pracodawcy lub podjąć pracę w nowym miejscu.  Ta sama zasada dotyczy rozpoczęcia nauki lub szkolenia. Warunkiem, by nie stracić uprawnień do urlopu, jest to, iż praca nie może wyłączać Ci możliwości sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.
W praktyce oznacza to, że możesz być zatrudniona na część etatu lub umowę cywilno-prawną.

Jeżeli pracodawca ustaliłby, że całkowicie zaprzestałaś sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, może wezwać Cię do powrotu do pracy w ciągu 30 dni od powzięcia takiej informacji (nie wcześniej niż po upływie 3 dni od wezwania).

Wcześniejszy powrót do pracy

W każdym czasie masz prawo do rezygnacji z urlopu wychowawczego. W tym celu powinnaś o tym poinformować pracodawcę, najpóźniej w terminie 30 dni przed planowanym powrotem do pracy – w takiej sytuacji pracodawca nie może odmówić Ci prawa do powrotu.

Co po powrocie do pracy?

Wracając do pracy masz prawo po powrotu na dotychczasowe stanowisko lub na równorzędne (jeżeli z przyczyn organizacyjnych powrót na to samo, nie jest możliwy). Wynagrodzenie za pracę nie może być niższe od przysługującego Ci przed urlopem.

Urlop wychowawczy, a urlop wypoczynkowy

Za okres, podczas którego przebywałaś na urlopie wychowawczym nie przysługuje Ci z zasady urlop wypoczynkowy, jeśli przebywałaś na tym urlopie przez cały rok.

Inaczej sytuacja wygląda, gdy zdecydujesz się na przejście na urlop wychowawczy już po nabyciu prawa do urlopu za dany rok. Tak samo będzie, gdy wracasz do pracy w tym samym roku kalendarzowym. W obu przypadkach nabędziesz prawo do pełnego wymiaru urlopu.

Wychowawczy a PIT

Jeżeli przez cały rok przebywałaś na urlopie wychowawczym, za ten okres rozliczeniowy nie skłądasz zeznania podatkowego.

Droga Mamo, mam nadzieję, że tym artykułem wyczerpałam dla Ciebie najważniejsze informacje na temat urlopu wychowawczego. W najbliższych dniach pojawi się jeszcze odrębny artykuł nadal w tej tematyce, bowiem napiszę krótko o sytuacji, w której podczas trwania urlopu zachodzisz w kolejną ciąże. Co wówczas zrobić? Co Ci przysługuje?

Marzena | Mama Prawniczka

Podstawa prawna
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 Kodeks Pracy, Dz.U. 1974 Nr 24 poz. 141 z późn.zm
w szczególności art 186 – art. 1868a

Autor: Marzena Pilarz-Herzyk, założycielka MamaPrawniczka.pl
Pamiętaj, że artykuły tu publikowane nie są wykładnią prawa i mają charakter informacyjny. Ich stan prawny jest aktualny na dzień publikacji (lub inny, jeśli zaznaczono w treści). W sprawach indywidualnych, najlepiej skorzystaj z porady prawnej, która opiera się o rzetelną i szczegółową rozmowę, analizę dokumentów etc. Sprawdź szczegóły: KONSULTACJE INDYWIDUALNE. TEST

Komentarze:

  1. Czy urlop wychowawczy zawsze jest bezpłatny i co się dzieje gdy na urlopie wychowawczym zajdę w kolejna ciążę?

  2. Czy jeżeli podejmę zatrudnienie na podstawie umowy o pracę na 1/2 etatu, na urlopie wychowawczym i zajde w kolejną ciążę i przejdę na zwolnienie chorobowe i zasilek chorobowy, a potem zasilek macierzynski czy będzie on wyplacany od obu pracodawców?

  3. Dostałam rozwiązanie umowy za wypowiedzeniem podczas mojego urlopu wychowawczego, przyczyną jest reorganizacja i likwidacja stanowiska pracy. Skrócono mi też okres wypowiedzenia z 3 miesięcy do jednego… czy moge w takiej sytuacji coś zrobić? Czy jest szansa na przywrócenie mi pełnego, 3- miesięcznego okresu wypowiedzenia?
    Pozdrawiam

    1. Pracodawca ma prawo w przypadku likwidacji skrócić okres wypowiedzenia, jednakże za pozostałe miesiace przysługuje wynagrodzenie w postaci odszkodowania.
      Jeśli zaś chodzi o możliwość wypowiedzenia umowy w czasie wychowawczego z powodu likwidacji stanowiska pracy (a nie pracodawcy) to jest to ściśle od wielkości firmy itp.
      Jeżeli więc chciałaby Pani uzyskać szczegółowe informacje i ocenę Pani sytuacji, zapraszam do kontaktu: mamaprawniczka@gmail.com

  4. Witam, mam pytanie. Jestem dwa lata na urlopie wychowawczym i teraz chciałam przedłużyć urlop na kolejny rok. Jestem zatrudniona na umowę o pracę na czas nieokreślony. ZG) osi) am pracodawcy a pracodawca powiedziała że musi się zastanowić nad tym czy przedłuży mi urlop. Czy może odmówić przedłużenia urlopu wychowawczego?

  5. Witam. Nigdzie nie moge znalesc odp. na moje pytanie. Mam umowe o prace na czas nieokreslony. Po urlopie maciezynskim płatnym rok czasu wrociłam do pracy. Karmilam dziecko piersia wiec mialam godzinna przerwe na karmienie. Pracowalam wtedy 7 godzin miałam płacone za 8 godz. Po zakonczeniu karmienia zlozylam podanie o obnizenie czasu pracy na etet 7/8w ramach niewykorzystanego urlopu wychowawczego(bezpłatnego) na rok czasu. Moje pytanie brzmi czy moge ponownie zlozyc podanie o nastepny rok obnizenia czasu pracy w ramach niewykorzystanego urlopu wychowawczego? Dziecko ma juz skonczone 4 lata. Czy pracodawca musi sie zgodzić? Wiem ze kombinuje toche ale zmusza mnie do tego zycie. Poprostu przedszkole szkole jest owarte od godz. 6 i ja rowniez musiałabym na 6 byc w pracy co jest fizycznie niemozliwe. Dlatego najlepszym dla mnie rozwiazanuem byloby nadal 7/8 etatu. Bardzo prosze o odpowiedz. Z góry dziękuję

    1. Witam.
      Obniżenie etatu nie jest w żaden sposób uzależnione od wychowawczego (łączy je tylko górna granica, do której można z tego uprawnienia skorzystać).
      Może Pani nadal korzystac z obniżonego etatu (łącznie 36 miesięcy), z tym, że jedynie 12 miesięcy podlega szczególnej ochronie.
      Jeśli ma Pani pytania o szczegóły, formalności etc, zapraszam do kontaktu w ramach porad indywidualnych: kontakt@mamaprawniczka.pl
      Pozdrawiam
      Marzena PH

  6. Urlop wychowawczy kończę 30 listopada, w dotychczasowej pracy powinnam więc stawić się od początku grudnia (mam umowę na czas nieokreślony, pracuję w tym miejscu od 2007 roku, sama wnioskowałam o przerwanie wychowawczego żeby wrócić do pracy, gdyż synek niespodziewanie dostał się do publicznego żłobka i dzięki temu mogę podjąć pracę ). Jednak dostałam właśnie korzystną ofertę pracy na etacie. Czy najlepszym rozwiązaniem, żeby rozstać się z dotychczasowym pracodawcą jest rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron z dniem 30 listopada? W takim przypadku nie obowiązuje okres wypowiedzenia, prawda?

    1. Dzień dobry,

      Porozumienie stron jest jednym ze sposobów rozwiązania umowy o pracę, na który zgodę muszą wyrazić obie strony.

      Komentarze nie służą do analizy indywidualnych spraw, a jedynie do uszczegółowienia treści zawartych w artykule, dlatego nie będe w tym miejscu doradzała czy wskazane rozwiązanie jest najlepsze.
      Informacje o konsultacjach indywidualnych znajdzie Pani tutaj:
      https://mamaprawniczka.pl/konsultacje/

  7. Witam, czy ten wymagany 6 miesięczny czas pracy musi być w ciągu jako ostatnia umowa lub umowy ? Czy to jest ogólny nasz życiowy staż pracy i wtedy u nowego pracodawcy już np po miesiącu pracy można złożyć wniosek o urlop wychowawczy ?

Dodaj komentarz