Urlop macierzyński i inne uprawnienia po poronieniu i martwym urodzeniu

Dzisiejszy artykuł jest zapewne najtrudniejszym tematem na tym blogu, ale zapewne również jednym z najważniejszych. Wiem z Waszych wiadomości jakie to dla Was trudne sytuacje i jak bardzo potrzebujecie wówczas pomocy. Szpitale, pomimo nałożonego na nich obowiązku szczegółowego informowania o przysługujących uprawnieniach i procedurach, często nie przykładają do tego wystarczające uwagi. Mam nadzieję, że ten tekst pomoże chociaż jednej z Was, bo już wtedy będzie miał sens.

Drugi artykuł będzie odrębnie dotyczył śmierci dziecka w pierwszych tygodniach po urodzeniu. Dostępny jest TUTAJ.

Pamiętaj, że decyzja o tym, z których z poniższych uprawnień chcesz korzystać, należy tylko do rodziców dziecka. Możecie też zdecydować, iż nie chcesz korzystać z żadnego z poniższych uprawnień, co wiąże się z tym, iż nie odbierzecie ze szpitala ciała dziecka. Szpital nie ma prawa zmusić Was do skorzystania np.  z możliwości zorganizowania pochówku.

Poronienie a martwe urodzenie

Dla rozróżnienia poronienia i martwego urodzenia, ważnym jest wiek ciąży, w którym doszło do utraty dziecka:

  • poronienie następuje przed 22 tygodniem ciąży;
  • urodzenie martwe następuje po 22 tygodniu ciąży.

Jeszcze jakiś czas temu wszystkie uprawnienia przypisywano rodzicom dzieci, które odeszły po 22 tygodniu ciąży. Na szczęście wciąż wzrasta świadomość a rodzicom pozostawia się swobodę decydowania o tym, na którym etapie ciąży chcą oni po swojemu pożegnać swoje Maleństwo i wykorzystać te uprawnienia, które przewidziano w przepisach.

Ustalenie płci po poronieniu

Problematyka ta dotyczy poronień (nie martwych urodzeń).

Jeżeli doszło do poronienia, szpital ma obowiązek wystawienia „karty martwego urodzenia”. Do tego jednak niezbędnym jest możliwość ustalenia płci dziecka utraconego. Jeżeli do poronienia doszło na tak wczesnym etapie, że lekarz na podstawie badań organoleptycznych nie będzie w stanie określić płci, szpital może wydać jedynie „kartę zgonu” bez ustalonej płci. Dotyczy to zwykle sytuacji zakończenia ciąży przed jej 16 tygodniem.

W powyższej sytuacji możecie jednak wykonać badania DNA, które określą płeć dziecka. Koszty tych badań na ten moment nie są refundowane przez NFZ, co oznacza konieczność ich pokrycia przez rodziców (około 400zł).

Aby je przeprowadzić należy zwrócić się do szpitala o wydanie tzw. „bloczków parafinowych”, czyli tkanek, na podstawie których możliwym będzie wykonanie badań. Do badań można również przekazać materiał poronny, zabezpieczony w soli fizjologicznej.

Po określeniu płci dziecka, szpital wystawi „kartę martwego urodzenia”.

Prawo do rejestracji w USC

Celem rejestracji dziecka utraconego w USC, koniecznym jest wydanie przez szpital „karty martwego urodzenia”. Tu więc ważnym jest to, co opisałam wyżej, czyli kwestia ustalenia płci (w przypadku poronień przed 22 tygodniem ciąży).

Termin zgłoszenia w USC to:

– w sytuacji zgłaszania przez rodziców: 3 dni od wydania „karty martwego urodzenia”. W przypadku więc konieczności wykonania badań genetycznych, „karta” zostanie wydana dopiero po ustaleniu płci i od tego momentu biegnie 3-dniowy termin;

– w sytuacji zgłoszenia przez szpital: 1 dzień od wydania „karty martwego urodzenia” .

Urząd Stanu Cywilnego wystawia akt urodzenia z adnotacją o śmierci dziecka.

Akt urodzenia koniecznym będzie do skorzystania z zasiłku pogrzebowego i urlopu macierzyńskiego, o czym przeczytacie poniżej.

Prawo do pochówku dziecka

Na podstawie „karty martwego urodzenia” możecie zorganizować pochówek dziecka. To uprawnienie przysługuje jednak również w sytuacji, w której nie zdecydujecie się na rejestrację, ale chcecie pożegnać Dziecko na swoich warunkach. 

W takim przypadku szpital może wystawić „kartę zgonu”, która będzie wystarczającą do zorganizowania pochówku.

Z dokumentem tym (kartą martwego urodzenia lub kartą zgonu) należy udać się do zarządcy wybranego cmentarza lub domu pogrzebowego, który zwykle bierze na siebie większość formalności.

W tym miejscu warto również, abyście wiedzieli o pięknej inicjatywie. Tęczowy Kocyk. To grupa wolontariuszek, która szyje piękne rożki, czapeczki, kocyki, dla Dzieci utraconych. Współpracują z duża liczbą placówe w całej Polsce, ale zawsze możecie zwrócić się bezpośrednio do nich z prośbą o przesłanie kompletu dla Maleństwa do wskazanego przez Was miejsca. Pamiętaj, że Wasze Dzieciątko, niezależnie od tego jak wcześnie przyszło na świat ma prawo do godnego pochówku, a Tęczowy Kocyk na pewno Wam w tym pomoże.
TUTAJ znajdziesz stronę Tęczowego Kocyka

Prawo do zasiłku pogrzebowego

Uprawnienie to przysługuje Wam bez względu na termin zakończenia ciąży.

Dokumentem niezbędnym do uzyskania go, jest akt urodzenia z adnotacją o śmierci dziecka (o czym pisałam powyżej).

Do właściwego ZUS należy złożyć:

  • wniosek Z-12;
  • akt urodzenia ze stosowną adnotacją;
  • faktury/rachunki, potwierdzające poniesione koszty.Termin na złożenie powyższych dokumentów wynosi 12 miesięcy.
    Wszystkie formalności może również zorganizować dom pogrzebowy.

Kwota zasiłku wynosi 4000,00 zł.
W przypadku poronienia ciąży mnogiej, zasiłek pogrzebowy przysługuje na każde utracone dziecko, w wysokości 4000,00 na każde dziecko.

Prawo do urlopu macierzyńskiego

Zgodnie z kodeksem pracy, po poronieniu Matce przysługuje 8 tygodniowy urlop macierzyński (56 dni). Jeżeli zdecydujesz się na skorzystanie z tego uprawnienia, nie możesz przerwać go wcześniej, niż po upływie 7 dni.

Celem skorzystania z tego uprawnienia, należy przedstawić pracodawcy skrócony akt urodzenia.
Wysokość zasiłku w tym przypadku będzie wynosiła 100% podstawy wymiaru.

Zwolnienie chorobowe 

Ważną kwestią jest to, z jakim kodem powinno być wystawione zwolnienie chorobowe, związane z poronieniem. Sam fakt częstej konieczności takiego zwolnienia nie budzi wątpliwości.

Uznaje się, iż od dnia poronienia zwolnienie chorobowe nie powinno już posiadać kodu B. W praktyce oznacza to, że jeśli przebywałaś na zwolnieniu chorobowym w czasie ciąży i w jego trakcie doszło do poronienia, to na podstawie dokumentów stwierdzających ten fakt, od dnia poronienia ZUS obniży wysokość zasiłku chorobowego ze 100%, na 80%.

Za czas jednak przebywania np. w szpitalu przed poronieniem, szpital wystawi druk oznakowany kodem B. W praktyce często jednak dostaję pytania, co zrobić w sytuacji, w której kobieta nie chce, aby pracodawca dowiedział się o ciąży.

Poronienie poza szpitalem

Powyższe uprawnienia dotyczą zarówno sytuacji, gdy do poronienia doszło w szpitalu, jak również w przypadkach poronień poza nim. W takiej sytuacji, odpowiedzialnym za wystawienie odpowiednich dokumentów jest szpital, do którego kobieta zgłosiła się po poronieniu.

Powiązane artykuły

  • Uprawnienia macierzyńskie w przypadku śmierci dziecka po porodzie, TUTAJ
  • Urlop okolicznościowy w przypadku straty Dziecka, TUTAJ
  • Badania genetyczne po poronieniu, TUTAJ
  • Zabezpieczenie materiału poronnego, TUTAJ

W sklepie online, znajdziesz bezpłatny e-book, który szczegółowo omawia kwestie, o których napisałam wyżej. Jeżeli po zapoznaniu z nim rozwiną się jakieś wątpliwości, skontaktujcie się ze mną mailowo: kontakt@mamaprawniczka.pl. Konsultacja w tym zakresie jest bezpłatna.

Podstawa prawna
Ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2016 r. poz. 887).
Ustawa z 26 czerwca 1974 roku Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zmianami).
Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania z 9 listopada 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 2069).
Prawo o aktach stanu cywilnego z 28 listopada 2014 r. (Dz.U. z 2014 r. poz. 1741) tj. z dnia 21 listopada 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 2064).

Autor: Marzena Pilarz-Herzyk, założycielka MamaPrawniczka.pl
Pamiętaj, że artykuły tu publikowane nie są wykładnią prawa i mają charakter informacyjny. Ich stan prawny jest aktualny na dzień publikacji (lub inny, jeśli zaznaczono w treści). W sprawach indywidualnych, najlepiej skorzystaj z porady prawnej, która opiera się o rzetelną i szczegółową rozmowę, analizę dokumentów etc. Sprawdź szczegóły: KONSULTACJE INDYWIDUALNE. TEST

Komentarze:

  1. bardzo Pani dziękuję za ten wpis. myślę że wiele kobiet skorzysta z tej wiedzy, zwłaszcza że w momencie straty są najczesciej zbyt zrozpaczone i skołowane by same walczyć bez potrzebnej wiedzy ze szpitalem czy urzednikami zwłaszcza że w Polsce nadal ten temat to tabu i kontrowersje (pogrzeb). u niektórych kobiet można wietrzyć trochę podstępu (?) dziwny ton artykułu (pytania czytelniczki): https://www.eporady24.pl/swiadczenie_z_zus_przyslugujace_rodzicom_po_poronieniu_w_8_tygodniu_ciazy,pytania,16,99,2889.html jednak zasiłek i macierzyński po roku hm… ale dla 96% kobiet uczciwych Pani informacje będą bardzo pomocne. dziekuje i pozdrawiam

    1. Dzień dobry. Pisałam ten artykuł właśnie z takim zamiarem, aby pomóc tym osobom, które nie znajdą wsparcia w szpitalu. Pozdrawiam. MPH

  2. Witam.
    Czy jesli dziś 24.04 otrzymałam dopiero wynik genetyczny płci dziecka a poronienie nastąpiło 12.03 to nadal mam prawo do urlopu macierzyńskiego?i w jaki sposób mogę go wykorzystać?jakie są formalności jesli jutro uzyskam kartę zgonu?

    1. Dzień dobry.

      Jeśli w tej chwili zarejestruje Pani dziecko, nadal ma Pani prawo do urlopu od dnia porodu.
      Jeśli np. przebywała Pani w tym czasie na zwolnieniu chorobowym zostanie ono zamienione za zasiłek macierzyński (dopłacona również różnica w wysokości zasiłków).

      Pozdrawiam
      MPH

  3. Witam,
    Czy przy korzystaniu z opcji urlopu macierzyńskiego, po całym tym nieszczęściu, jestem również chroniona przed zwolnieniem, tak jak odbywa się to po urlopie macierzyńskim, przy urodzeniu dziecka?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.

    1. Dzień dobry,
      okres urlopu macierzyńskiego jest czasem szczególnie chronionym przed wypowiedzeniem.
      Pozdrawiam
      MPH

  4. Dzień dobry, od 16 stycznia 2020 przebywałam na chorobowym z racji ciąży, 8 kwietnia poroniłam i do 2 czerwca byłam na urlopie macierzyńskim. W czasie ciąży jeszcze leczenie na zaostrzenie objawów astmy i alergii. Lekarz, który usiłuję mnie postawić na nogi ma wątpliwości , czy lekarz medycyny pracy (badanie neurologiczne, okulistyczne ,krwi , psychologiczne i pojemnosc płuc ) wystawi mi zgodę na pracę, więc chciałby spróbować uciszyć astmę (poprzednim razem uciszono ją na 8 długich lat) ale na to potrzeba czasu. W związku z tym czy mogę iść na dalsze zwolnienie z racji złej kondycji i zaostrzenia objawów astmy? Jak długo może trwać to zwolnienie?

    1. Dzień dobry,
      Limit zwolnienia chorobowego w roku wynosi 182 dni.

      Zapraszam na konsultacje indywidualne. Tylko tak mogę poznać szczegóły sprawy i zaplanować najlepsze rozwiązanie: kontakt@mamaprawniczka.pl
      Pozdrawiam
      M.

  5. Dzień dobry,
    bardzo dziękuję za ten artykuł. Mam jedno ptanie odnośnie urlopu – czy można go wykorzystac w dwóch częściach? Jśli po 4 tygodniach zwolnienia wróciłam do pracy i dopiero będę miała Akt martwego urodzenia czy mogę jeszcze w późniejszym czasie(po pochówku) wykorzystać pozostałą część urlopu? Poronienie nastąpiło 20.08 a jeszcze nie mam aktu.
    Pozdrawiam
    Beata

  6. Dzień dobry,

    Dzień dobry,
    W artykule jest mowa o możliwości skrócenia urlopu macierzyńskiego do minimum 7 dni. Czy na pewno? ZUS twierdzi że nie ma takiej możliwości, a podane w art. 180[1] Par.1 7 dni dotyczy sytuacji wyłącznie śmierci dziecka w okresie pierwszych 8 tygodni (należy to traktować jako dodatkowe dni gdyby to tragiczne zdarzenie nastąpiło np. 56 dnia od porodu). Czy może się Panie do tego odnieść?
    Pozdrawiam,

    1. Dzień dobry
      Przepis dotyczy tak śmierci dziecka przed 8 tygodniem życia jak i urodzenia martwego. Nie mam pojęcia dlaczego ZUS wprowadził w błąd.
      Pozdrawiam
      MPH

  7. Witam,
    Czy jest możliwość otrzymania urlopu macierzyńskiego bez rejestracji w urzędzie? Poroniłam w 7 tygodniu dowiedziałam się w 9. Opłakujemy stratę ale nie chcieliśmy się angażować tak bardzo by rejestrować dziecko w urzędzie. W szpitalu wydano nam próbkę do badania genetycznego chcemy wiedzieć czy nie ma przeciwskazań by starać się o kolejne maleństwo. W szpitalu też zostawiliśmy im temat pochówku płodu. Jednak psychicznie czuję że potrzebuję czasu by wrócić do siebie, dlatego chciałam skorzystać z macierzyńskiego.

Dodaj komentarz