URLOP MACIERZYŃSKI 

Droga Mamo, zgodnie z zapowiedzią startujemy z „wakacjami” po porodzie
i PORADNIKIEM MACIERZYŃSKIM 🙂 Na świat przyszło już Twoje małe szczęście,
Ty awansowałaś na stanowisko Mama. Od teraz Twój system pracy to system równoważny, gdzie dobowy wymiar czasu zostaje przedłużony do 24h/dobę, z tym,
że w okresie rozliczeniowym, który wynosi jakieś 18 lat, ktoś zapomniał określić tygodniowe normy czasu pracy. Na czas wykonywania tej nowych zadań, w Twoim dotychczasowym miejscu pracy dotychczasowej udzielono Ci urlopu, urlopu macierzyńskiego.

Tak jak wspominałam, temat jest szeroki, ponieważ bezpośrednio z urlopem macierzyńskim, wiąże się rodzicielki, dlatego podzielę go na kilka odrębnych odcinków. Dzisiaj te informacje, które są najważniejsze dla Ciebie, jako świeżo upieczonej Mamy.

Kto jest uprawniony

Jeśli jesteś zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę i właśnie urodziłaś dziecko, to właśnie Tobie przysługuje prawo do urlopu macierzyńskiego.

Umowa zlecenie, działalność gospodarcza
a urlop

Często trafiają do mnie zaniepokojone mamy, które przeczytały, że w przypadku umowy zlecenia lub prowadzenia działalności gospodarczej, nie przysługuje im urlop macierzyński. Cały problem dotyczy tutaj jednak nazewnictwa, a nie uprawnienia.

Rzeczywiście „urlop” związany jest bezpośrednio z umowami o pracę, ponieważ to po prostu usprawiedliwienie naszej nieobecności w pracy, dni wolne. Jednakże za jego okres trwania, przysługuje „zasiłek macierzyński”, czyli świadczenie finansowe, związane
z urlopem.

I tutaj bardzo dobra wiadomość – zasiłek macierzyński, przysługuje również przy umowie zlecenia lub prowadzeniu własnej działalności gospodarczej.  Warunkiem jest opłacanie składki chorobowej.

Urlop macierzyński – ile trwa?

  • 20 tygodni – jeśli urodziłaś jedno dziecko przy jednym porodzie;
  • 31 tygodni – jeśli urodziłaś dwoje dzieci przy jednym porodzie;
  • 33 tygodnie – jeśli urodziłaś troje dzieci przy jednym porodzie;
  • 35 tygodni – jeśli urodziłaś czworo dzieci przy jednym porodzie;
  • 37 tygodni – jeśli urodziłaś pięcioro i więcej dzieci przy jednym porodzie.

Od kiedy się zaczyna?

Jeżeli nie zdecydujesz się na wykorzystanie części urlopu przed porodem,  urlop rozpoczyna się w dniu narodzin dziecka. 

W przypadku narodzin,  to jeden z nielicznych przypadków, kiedy niedziele, święta
nie przesuwają biegu terminu do dnia roboczego. Poród w niedzielę zawsze oznacza urlop od niedzieli itp.

Urlop przed porodem

Masz prawo skorzystać z przysługującego Ci uprawnienia
do wykorzystania 6 tygodni urlopu macierzyńskiego, przed przewidywaną datą porodu.

 Twój szef opiera się tutaj jedynie na zaświadczeniu lekarskim, o planowanej dacie porodu.

W praktyce, jeśli poród nastąpiłby wcześniej, niż data wskazana na zaświadczeniu
i byłoby to przed upływem dwóch tygodni urlopu,  nie stanowiłoby to oczywiście naruszenia prawa – w tym przypadku dzieci i ich narodziny są ponad prawem. Tak samo będzie to wyglądało, jeżeli zdecydujesz się na wykorzystanie 6 tygodni a Dzidziuś pojawi się na świecie później, niż planowano. Urlop będzie biegł dalej.

UWAGA! Jeżeli trafiłaś do Szpitala tuż przed porodem i akurat skończyło się Twoje L4, ani szpital, ani Twój lekarz prowadzący nie mogą odmówić Ci kolejnego zwolnienia chorobowego, twierdząc, że powinnaś przejść na urlop macierzyński.
To samo dotyczy sytuacji,  w której upłynęła już data planowanego porodu, a Wy nadal jesteście w dwupaku. Tu również powinnaś otrzymać kolejne zwolnienie chorobowe lub nadal pracować – nikt nie może „wysłać” Cię przymusowo na wcześniejszy urlop macierzyński. Skorzystanie z tego prawa jest TYLKO Twoją decyzją i może być przyznane na Twój wniosek.

Jeśli wykorzystasz część urlopu przed porodem, po dniu narodzin, zostanie przyznana Ci pozostała część, przysługującego urlopu (tygodnie wykorzystane, zostaną odliczone).

Obowiązkowy charakter

Wykorzystanie urlopu po porodzie jest obowiązkowe,
przez conajmniej 14 tygodni.

Po tym okresie masz prawo do rezygnacji z dalszej części urlopu, ale pod warunkiem,
iż pozostały czas zostanie wybrany przez ojca (również zatrudnionego), wychowującego dziecko, na jego pisemny wniosek. Jeżeli tata nie przejmie urlopu, Ty nie możesz go skrócić.

Jeżeli ojciec dziecka nie pozostaje w stosunku pracy, ale jest ubezpieczony, bo prowadzi działalność gospodarczą, wówczas musi on oświadczyć o rezygnacji z działalności zarobkowej i zamiarze sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.

Sytuacje szczególne

Kodeks pracy przewiduje kilka uprawnień, związanych z trudnymi sytuacjami życiowymi, związanymi z urodzeniem dziecka. I choć wolałabym, aby żadna z nas nie musiała się przejmować tę częścią przepisów, wiem, że życie różnie się układa.

Twój pobyt w szpitalu.
Jeśli z jakichś powodów po wykorzystaniu 8 tygodni urlopu macierzyńskiego, trafisz do szpitala i ze względu na stan zdrowia nie będziesz mogła sprawować opieki nad dzieckiem, z pomocą może przyjść ojciec dziecka , któremu zostanie wówczas przyznane prawo do urlopu. W takiej sytuacji na czas pobytu w szpitalu, urlop może zostać przyznany również innym członkom najbliższej rodziny. Podobnie będzie w sytuacji legitymowania się zaświadczeniem o braku możliwości do samodzielnej egzystencji.

Pobyt dziecka w szpitalu.
Jeśli po porodzie Malec wymaga hospitalizacji, Ty musisz wykorzystać 8 tygodni urlopu, zaś dalsza część może zostać wykorzystana dopiero po wyjściu dziecka ze szpitala. To bardzo ważne uprawnienie zwłaszcza z perspektywy porodów wcześniaczych, gdzie nie ma konieczności korzystania z urlopu w czasie pobytu Dziecka w szpitalu.
Wyjątkowo z prawa do „zawieszenia” urlopu będziesz mogła skorzystać w czasie całego okresu jego trwania, jeżeli Dziecko trafi do szpitala.

Śmierć matki.
W razie śmierci matki dziecka, ojcu lub innym członkom najbliższej rodziny przysługuje prawo do niewykorzystanej części urlopu.

Śmierć dziecka.
W przypadku urodzenia martwego dziecka lub zgonu przed upływem 8 tygodnia życia, przysługuje Ci prawo do 8 tygodniu urlopu po porodzie, nie krócej niż przez okres 7 dni od zgonu dziecka – to szczególny tzw. skrócony urlop macierzyński.
W przypadku urodzenia większej liczby dzieci przy jednym porodzie, urlop zostanie zweryfikowany do przysługującego ze względu na dzieci, pozostające przy życiu.
W przypadku śmierci dziecka po upływie 8 tygodnia życia, przysługuje Ci 7 dni urlopu.
Jeżeli potrzebujesz lub znasz kogoś, kto może potrzebować pomocy w zakresie uprawnień, jakie przysługują w tym trudnym okresie, zapraszam Cię do dedykowanego działu TUTAJ.
– Urlop macierzyński w przypadku poronienia, martwego urodzenia, TUTAJ.
– Urlop macierzyński w przypadku śmierci dziecka w terminie 8 tygodni od porodu, TUTAJ.

Oddanie dziecka innej osobie, celem przysposobienia.
W przypadku rezygnacji z wychowania dziecka, matce przysługuje 8 tygodni urlopu, dalszą część uprawnienia traci. Tak samo wygląda to w sytuacji porzucenia dziecka,
z tym że dalsza część będzie przysługiwała ojcu lub innemu członkowi najbliższej rodziny.

Wnioski urlopowe

Wniosek o przyznanie urlopu macierzyńskiego?


Z racji faktu, iż urlop macierzyńskim jest obligatoryjny, prawo do niego nabywasz przez sam fakt urodzenia dziecka. W praktyce oznacza to, że nie ma obowiązku złożenia wniosku o urlop macierzyński. Nie oznacza to również braku jakichkolwiek formalności

Musisz dostarczyć pracodawcy skrócony akt urodzenia dziecka.

Sytuacja nieco inaczej wygląda, jeżeli postanowisz wykorzystać urlop rodzicielski bezpośrednio po urlopie macierzyńskim (łączna deklaracja wykorzystania 52 tygodni urlopu). Wówczas w terminie 21 dni od porodu musisz złożyć wniosek w kwestii korzystania z urlopu rodzicielskiego, następującego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim. Ma to znaczenie w kwestii wyliczenia wysokości zasiłku macierzyńskiego.

Jeśli nie zdecydujesz się na korzystanie z urlopu rodzicielskiego, bezpośrednio po okresie urlopu macierzyńskiego („z góry”), zasiłek macierzyński będzie wynosił 100% podstawy świadczenia.

Jeśli z góry zadeklarujesz wykorzystywanie urlopu macierzyńskiego i bezpośrednio
po nim urlopu rodzicielskiego, świadczenie wyniesie 80% podstawy przez cały czas trwania urlopu.

Wniosek o urlop macierzyński przed porodem.
Tak jak wspomniałam wcześniej, urlop macierzyński przed porodem, przyznawany jest na podstawie Twojego wniosku i zaświadczenia lekarza o planowanej dacie porodu. Przepisy nie wskazują daty, w której powinien zostać złożony wniosek, dlatego ze względu na szczególny charakter tak zaawansowanej ciąży, należy przyjąć, że musi on wpłynąć przed datą planowanego rozpoczęcia.

Wniosek o skrócenie urlopu macierzyńskiego


Jeżeli zdecydujesz się na skrócenie urlopu i przekazanie go tacie, koniecznym będzie złożenie pisemnego wniosku, y na 7 dni, przed planowanym terminem powrotu do pracy. Pamiętaj, aby do wniosku dołączyć kopię wniosku ojca (pracownika) o przyznanie mu dalszej części urlopu, albo oświadczenie ojca (nie pracownika) o przerwaniu działalności zarobkowej i zamiarze sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.

Jutro urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego, a więc coś dla rodziców adopcyjnych.

A w ramach #poradnika macierzyńskiego zapraszam Cię do serii artykułów o tematyce urlopowej, w tym m.in
– urlop macierzyński dla rodziców adopcyjnych, TUTAJ;
– urlop rodzicielski, TUTAJ;
– urlop rodzicielski dla rodziców adopcyjnych, TUTAJ;
– urlop wychowawczy, TUTAJ;
– a jeśli chcesz od razu przebrnąć przez wszystkie uprawnienia, to kopalnię wiedzy znajdziesz w kompendium TUTAJ;
– działalność gospodarcza a urlop macierzyński, TUTAJ.

Marzena | Mama Prawniczka

Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 Kodeks Pracy, Dz.U. 1974 Nr 24 poz. 141 z późn.zm
w szczególności:
art. 1791. § 1. , art 180 Art. 1801.  art 181, art 182

Autor: Marzena Pilarz-Herzyk, założycielka MamaPrawniczka.pl
Pamiętaj, że artykuły tu publikowane nie są wykładnią prawa i mają charakter informacyjny. Ich stan prawny jest aktualny na dzień publikacji (lub inny, jeśli zaznaczono w treści). W sprawach indywidualnych, najlepiej skorzystaj z porady prawnej, która opiera się o rzetelną i szczegółową rozmowę, analizę dokumentów etc. Sprawdź szczegóły: KONSULTACJE INDYWIDUALNE. TEST

Komentarze:

  1. Witam serdecznie mam pytanie odnośnie urlopu rodzicielskiego. ….
    Z końcem lutego tego roku skończyła mi się umowa zlecenie i przejął mnie ZUS do czasu porodu natomiast później będę otrzymywać Kosiniakowe z Mopsu . Ale męczy mnie pytanie czy w takiej sytuacji należy mi się urlop rodzicielski skoro zostałam bez zatrudnienia. …..?
    Bardzo proszę o pomoc

    1. Kosiniakowe przysługuje osobom, które nie mają uprawnień do urlopu macierzyńskiego (a więc również urlopu rodzicielskiego). Świadczenie rodzicielskie przysługuje za okres, odpowiadający urlopowi macierzyńskiemu i rodzicielskiemu.

  2. W styczniu urodziłam synka, do kwietnia byłam zatrudniona na umowę o pracę na czas określony złożyłam wniosek na całe 52 tygodnie z informacją zwrotną od pracodawcy, że po ustaniu zatrudnienia przejmuje wypłatę świadczenia zus w pełni logiczne ZUS twierdzi, że pracodawca ma obowiązek dostarczyć dokumenty celem przejęcia obowiązku wypłaty zasiłku. Pracodawca twierdzi, że takiego obowiązku nie ma i leży to w gestii już byłego pracownika. Kto ma rację?

  3. Witam, zaczęłam pierwszą pracę na umowę o pracę od sierpnia 2018r. (wcześniej w trakcie studiów pracowałam na umowę zlecenie), niedługo później zaszła w ciążę, ciążę znoszę kiepsko, mój ginekolog zaleca pójście na zwolnienie. Pani z kadr poinformowała mnie, że jeśli pójdę na zwolnienie szybciej niż po przepracowanych 6 miesiacach wowczas przysluguje nie przysługuje mi urlop macierzyński. Ponoć urlop macierzynski przysługuje każdej matce. Czy mogę pójść na zwolnienie nie obawiając się, że nie będzie mnie obowiązywał urlop macierzyński? Proszę o pomoc.

    1. Dzień dobry.
      To nie jest temat do omówienia w ogólnodostępnym komentarzu.
      Na blogu znajdzie Pani artykułu o urlopie macierzyńskim.
      Jeśli chciałabym Pani abym przeanalizowała indywidualnie Pani sprawę, zapraszam do kontaktu mailowego: kontakt@mamaprawniczka.pl gdyż jest to zakres porady indywidualnej.
      (Panią z kadr również zapraszam na mojego bloga, gdyż poinformowała Panią zupełnie nieprawidłowo – nie wiem jak takie informacje mogą wypływać z kadr…)
      Pozdrawiam
      Marzena | Mama Prawniczka

  4. Witam,
    Mam takie pytanie:
    Do wczoraj mialam L4 ( 16.05.2019)
    Na dzień 17.05.2019 miałam wyznaczona datę porodu. Nic na razie w tej kwestii się nie dzieje. Dnia 19.05 będę przyjęta n oddzial patologii ciąży żeby wywołać.
    Lekarz na Izbie przyjec powiedział że nie może mi wystawić już L4 ( ew. Lekarz internista)
    Czy mogę od dnia dzisiejszego przejść na urlop macierzyński? Jeśli tak to jak wypełnić wniosek.

    1. Witam,
      Szpital powinien wystawić L4 w momencie, kiedy będzie Panią hospitalizował.
      Do tego czasu powinien je kontynuować ginekolog lub internista.

      Przed porodem można wykorzystać 6 tygodni urlopu macierzyńskiego.

      Wzory wniosków jak i proces przygotowania ich, jest usługą odpłatną.

      Pozdrawiam
      Marzena PH

  5. Witam,
    Jaka jest podstawa prawna stwierdzenia „Urlop może zostać Ci przyznany, jeśli do porodu zostało co najmniej dwa tygodnie. ” ?

    1. Dzień dobry,
      Wpis w tym zakresie nie był aktualizowany – już poprawiłam.

      Pozdrawiam
      Marzena Pilarz-Herzyk

  6. Co w sytuacji kiedy jest się zatrudnionym w u dwóch pracodawców jedna umowa na czas nieokreślony a druga na czas określony. Umowa na czas okreslony zakończyła by się dopiero 2 miesiace po porodzie.
    Czy w takiej sytuacji składa sie u dwóch pracodawców wniosek o urlop macierzyński i rodzicielski i ile będzie trwał ( tylko do końca umowy)? I co z niewykorzystanym urlopem za umowe na czas nieokreślony?
    Jak to jest z wypłacaniem zasiłku ? Zlicza się od tych dwóch pracodawców łącznie składki z 12 miesiecy?

    1. Dzień dobry,
      Każda umowa wiąże się z oddzielnymi uprawnieniami, a okres zasiłkowy trwa nawet po zakończonej umowie (jeśli była ona aktywna w dniu porodu).
      Jeśli zaś chodzi o ilość zasiłków, nie rozstrzygniemy tego w komentarzu, gdyż muszę więcej wiedzieć o poszczególnych umowach.
      Zapraszam na konsultacje indywidualne.
      https://mamaprawniczka.pl/konsultacje/

      Pozdrawiam
      MPH

  7. Dzień dobry,
    Proszę mi podpowiedzieć czym jest zawieszenie urlopu z racji pobytu w szpitalu?
    Będę mama dziecka urodzonego wcześniej i nie wiem ile czasu po porodzie będziemy musieli pozostać w szpitalu.
    Czy data urodzenia rozpoczyna urlop macierzyński i zasiłek, czy jestem dalej na tzw. L4 A zasiłek mogę zacząć pobierać dopiero od dnia wyjscia ze szpitala?
    Ojciec dziecka pracuje za granicą, chciałabym z nim podzielic jakos urlopy, tak abyśmy razem opiekowali się dzieckiem jednocześnie? Kiedy i jak jest To możliwe?
    Z góry dziękuję.
    Justyna

    1. Dzień dobry,

      Urlop może ulec zawieszeniu po 8 tygodniach.Pani musi dopełnić wszystkich formalności w związku z macierzyńskim w terminie 21 dni od narodzin Dziecka.
      Wszystkie te tematy możemy szczegółowo omówić, ale w ramach konsultacji indywidualnej. Komentarz niestety nie spełnia takiej roli a dzielenie się urlopem z tatą trzeba szczegółowo omówić i podjąć stosowne kroki na etapie rozpoczynania urlopu (składania wniosku).

      Jeśli zdecyduje się Pani na płatną konsultację zapraszam do kontaktu mailowego: kontakt@mamaprawniczka.pl

      Pozdrawiam
      MPH

Dodaj komentarz